Dua sonrası söylenen Âmîn(hristiyanlarda Amen) kelimesi nereden gelir?

Bir Müslüman duasını tamamlar ve bu kelimeyi söylerken elleriyle tüm yüzünü kapatır ve alından çeneye doğru bir sıvama hareketiyle dinî ritüelini tamamlar.
Bir Hristiyan’sa parmak uçlarıyla haç işareti yapar ve (Amen) kelimesini kullanır.
Şimdi bu kelimenin tarihine, nereden geldiğine bir bakalım:
M.Ö. 14. Yüzyılda Mısır Firavunlarından Amerofis ( Amenhotep IV.) ve karısı Nefertiti monoteizmi ( tek tanrıcılık) benimser ve yeri-göğü yaratan tek tanrının ATON ( Aten) olduğunu kabul eder. Kendi ismini de Akhenaton (Aton’un hizmetkârı) olarak değiştirir. Tarihte ilk tek tanrı inancını icat etmesiyle bilinse de ölümünden sonra Amon rahipleri tarafından izleri büyük ölçüde silinir. Amon rahipleri bununla da kalmaz, Akhenaton’un oğlu Tutanhaten ( Aten’in yaşayan görüntüsü) ismini de Tutankhamun ( Amun’un yaşayan gö-rüntüsü) olarak değiştirirler.
Akhenaton’un öldürülüşünden sonra Amon rahipleri tarafından en büyük tanrı yeniden Amon ( Amun, Amoun, Amen) olarak kabul edilir ve tekrar çok tanrılı dine dönüş yapılır. Amon’un diğer tanrılardan en büyük farkı yoktan var olmuş olması ve diğer tanrılar gibi anne-babasının olmamasıdır. Amon tanrıların kralı olarak kabul edilir ve tek tanrılı dine biraz da olsa vurguda bulunulur.
Mısır bölgesini gezen Yunan tarihçileri Amon’un kendi tanrıları Zeus’un karşılığı olduğuna karar verirler.
Amon önem kazandıkça diğer bölgelerin tanrılarıyla özdeşleştirilecek ve sonunda Amon’un aslında RA’yı temsil ettiğine karar verilecek, ismi de AMON-RA olacaktır. Ra; güneşin görünen yüzünü temsil ederken Amon ise güneşin gizemli yüzünü temsil etmektedir.
Zamanla İSİS ve OSİRİS isimli tanrılar önem kazandıkça AMON’un popülaritesi azalacaktır. Mısır dışındaki bölgelerde Amon’a benzer isimlerle tapınmalar başlar. Eski Libya’da ( Amun), eski Yunan’da (Ammon) ,isimli tanrılara tapılarak onların adına tapınaklar yapılmıştır.
Amen kelimesi İbranice’de İngilizce çevirisiyle “ So be it “ yani kabaca ( öyle olsun) anlamın da kullanılır. Tabii kelimenin aslı yukarda anlatıldığı gibi Mısır’da bir zamanlar yaşamış olan Yahudilerin o bölgede en büyük tanrı kabul edilen Amon’a ibadetlerinden gelmedir. Yahudiliğin etkisiyle ve Mısır inançları senteziyle doğmuş bir din olan Hıristiyanlıkta da Amen kelimesi duaların sonunda ifade edilmeye başlanmıştır. Hem eski Ahit’te ( Tevrat), hem de yeni Ahit’te ( İncil) Amen kelimesi defalarca kullanılmıştır.
Gelelim İslâm’a: Hz. Muhammed doğup büyüdüğü bölgede inanış ve kültürleriyle hayli etkili olan Yahudilik ve Hıristiyanlıktan beğendiklerini alıp beğenmediklerini almazken Amen kelime-si pek hoşuna gitmiş olacak ki onu ( Amin) şeklinde kullanmaktan çekinmez. Ama Müslüman-ların pek bilmediği bir husus olsa gerek Amin kelimesi Kur’anda bir kez olsun kullanılmamıştır.
Namazlar kılınırken okunan Fatiha Suresinin sonunda uzun uzun Amin derken bir anlamda da eski Mısır tanrısı Amon-Ra’ya seslendiğimizi unutmayalım.

Görüşleriniz ve öneriniz için 94darkoaaa@gmail.com adresine mail atmayı unutmayınız!